Co to jest PTSD? CBD jako wsparcie leczenia stresu pourazowego.

Stres pourazowy – PTSD (Post Traumatic Stress Disorder) jest zespołem objawów, które rozwijają się u ok. 20% osób po traumatycznym doświadczeniu. Diagnozuje się go u osób, u których symptomy utrzymują się powyżej miesiąca od traumatycznego zdarzenia. Podstawą leczenia PTSD jest psychoterapia, często połączona z farmakoterapią (leki antydepresyjne i przeciwlękowe). Kannabinoidy konopne, m.in. CBD mogą wspierać leczenie stresu pourazowego.

Co to jest trauma?

Trauma to zdarzenie, w związku z którym osoba doświadcza ekstremalnego stresu, wynikającego ze strachu o swoje zdrowie i życie. Według definicji Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, traumatyczne zdarzenie skutkuje odczuwaniem znacznego poziomu strachu, bezradności, dysocjacji, dezorientacji lub innych emocji zakłócających zwykłe funkcjonowanie, które są na tyle silne, by powodować długotrwałe konsekwencje dla życia danej osoby, jej poczucia bezpieczeństwa, spojrzenia na świat i na siebie. 

Wyróżnia się dwa rodzaje traumy: 

• Trauma typu pierwszego: pojedyncze, ekstremalnie stresujące zdarzenie, którego skutkiem może być stres pourazowy (PTSD).
• Trauma typu drugiego – trauma relacyjna: powtarzające się, silnie stresujące zdarzenia, najczęściej występujące w bliskiej relacji lub codziennym funkcjonowaniu. Do traum typu drugiego zalicza się długotrwałą ekspozycję na przemoc fizyczną, przemoc psychiczną, nadużycia i zaniedbanie emocjonalne czy molestowanie seksualne. Osoby narażone na tego rodzaju traumę doświadczają innych konsekwencji, np.: mogą się u nich rozwinąć zaburzenia osobowości, zaburzenia dysocjacyjne, tzw. “złożone PTSD”, którego diagnoza i leczenie przebiega inaczej, niż w przypadku PTSD. 

Nie u każdej osoby, która doświadczyła traumatycznego zdarzenia rozwinie się PTSD. Bezpośrednio po ekstremalnej sytuacji 30% osób doświadcza ostrej reakcji na stres (ASR). Objawy ASR zazwyczaj ustępują same w ciągu kilku dni od jednorazowej traumy, jeśli osoba znajduje się w bezpiecznym, sprzyjającym otoczeniu. PTSD rozwija się u ok. 20% osób po traumatycznym doświadczeniu i może zostać zdiagnozowane, jeśli objawy utrzymują się powyżej miesiąca i mają duży wpływ na ich codzienne funkcjonowanie.

Po jakich doświadczeniach może się pojawić PTSD?

Początkowo PTSD rozpoznawano tylko u żołnierzy wracających z frontu. Zespół objawów nazywany bywał “żołnierskim sercem” w czasach wojny secesyjnej lub “zmęczeniem kombatanta” w okresie I wojny światowej. W miarę rozwoju psychiatrii i psychologii oraz metod diagnostycznych, o stresie pourazowym zaczęto mówić w przypadkach osób, które doświadczyły innych, ekstremalnie stresujących zdarzeń. 

Zdarzenia, które wg. obecnej wiedzy mogą wywołać PTSD:

• gwałt (49%),*
• przemoc fizyczna, napaść (32%),
• wypadki komunikacyjne (16,8%),
• zagrożenie życia dziecka (10,4%).
• bycie świadkiem powyższych / powyższe dotknęły bliską osobę (7,3%), 
• katastrofy naturalne (3,8%).

(*odsetek osób, który po danym doświadczeniu może doświadczać stresu pourazowego)

W każdym z wymienionych przypadków mamy do czynienia ze skrajnym doświadczeniem, wywołującym u danej osoby poczucie, że jej życie i integralność cielesna są zagrożone.  Osoba ta doświadcza ekstremalnie silnego stresu, który przekracza zdolności emocjonalne tej osoby do radzenia sobie. 

Diagnozowanie PTSD wg. DSM-5

DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) to aktualnie obowiązująca klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Według niej stres pourazowy może zostać zdiagnozowany, kiedy u osoby po traumatycznym doświadczeniu pojawiają się następujące objawy:

• ponowane doświadczanie traumatycznej sytuacji (min. 1 z poniższych): 

• natrętne wspomnienia,
• sny związane ze zdarzeniem,
• flashback’i,
• intensywna, przedłużająca się reakcja stresowa na czynniki przypominające o zdarzeniu (również fizjologiczna).

• uporczywe, nieustępliwe unikanie myśli, uczuć, miejsc, rozmów związanych ze zdarzeniem, sytuacji i osób kojarzących się ze zdarzeniem, trudność przypomnienia sobie okoliczności traumatycznej sytuacji, izolacja, wyobcowanie, poczucie braku przyszłości,
• nadpobudliwość (min. 2 objawy z listy): wysoka czujność, lękliwość, zaburzenia snu, zaburzenia koncentracji, drażliwość, wybuchy złości,
• objawy zaburzają funkcjonowanie osoby,
• objawy nie są związane z zażywaniem substancji psychoaktywnych,
• opcjonalnie: depersonalizacja, derealizacja.

Skala urazu Davidsona – diagnozowanie PTSD

Skala urazu Davidsona powstała pod koniec lat 90 XX wieku, jest narzędziem kwestionariuszowym, które pomaga psychiatrom i psychologom ocenić skalę urazu u osób po doświadczeniu traumy. Skala jest używana do wstępnej oceny stanu psychicznego, co pomaga dobrać odpowiednie postępowanie terapeutyczne. 

CBD jako wsparcie leczenia PTSD

Kannabinoidy konopne, w tym CBD, wykazują szereg właściwości, które mogą wspierać  terapię osób po traumatycznym doświadczeniu. Są to m.in.: 

• regulacja rytmu dobowego, ułatwianie zasypiania,
• regulacja nastroju,
• właściwości przeciwlękowe i wyciszające,
• wsparcie regeneracji organizmu, 
• poprawa apetytu,
• wsparcie procesów związanych z zapamiętywaniem i przetwarzaniem wspomnień,
• łagodzenie stresu.

Kannabinoidy konopne są obecnie przedmiotem badań naukowych na całym świecie, naukowcy dostrzegają ogromny potencjał medycyny konopnej w chorób somatycznych i zaburzeń psychicznych. Już teraz medyczne konopie przepisywane są pacjentom doświadczającym stresu pourazowego, stanów lękowych, depresji czy bezsenności.