- Badania sugerują, że THC może tymczasowo obniżać poziom testosteronu po ostrym użyciu, ale chroniczne użycie nie wydaje się mieć znaczącego klinicznego wpływu.
- Niektóre badania wskazują na wyższe poziomy testosteronu u niedawnych użytkowników marihuany, co budzi kontrowersje.
- Dowody są mieszane, a systematyczny przegląd nie wykazał klinicznie istotnego związku między THC a poziomem testosteronu.
Tetrahydrokannabinol (THC), główny psychoaktywny składnik marihuany, jest przedmiotem licznych badań ze względu na jego potencjalny wpływ na zdrowie, w tym na poziom testosteronu – kluczowego hormonu dla mężczyzn, odpowiedzialnego za zdrowie reprodukcyjne, masę mięśniową i libido. Czy THC obniża poziom testosteronu? Odpowiedź nie jest prosta, ponieważ badania przynoszą sprzeczne wyniki, a temat ten budzi wiele dyskusji. W tym artykule przyjrzymy się dostępnym dowodom, uwzględniając zarówno potencjalne obniżenie, jak i brak wpływu, oraz przedstawimy zalecenia dla osób zainteresowanych tym zagadnieniem.
Co mówi nauka?
Badania nad wpływem THC na poziom testosteronu są złożone i często zależą od sposobu użycia marihuany (ostre vs. chroniczne), dawki oraz indywidualnych różnic. Oto, co warto wiedzieć:
- Ostre użycie i tymczasowy spadek: Niektóre badania, takie jak analiza danych z lat 80., wskazują, że po wypaleniu jednego jointa lub dożylnym podaniu THC poziom testosteronu może tymczasowo spaść, wracając do normy po co najmniej 24 godzinach.
- Chroniczne użycie i brak klinicznego wpływu: Systematyczny przegląd z 2021 roku opublikowany w Andrology nie wykazał klinicznie znaczącego związku między używaniem konopi a poziomem testosteronu, sugerując, że długoterminowe użycie może nie mieć istotnego wpływu.
- Niespodziewane odkrycie – wyższe poziomy u niedawnych użytkowników: Niektóre badania, w tym te oparte na danych NHANES, wykazały, że mężczyźni, którzy niedawno używali marihuany, mieli nieco wyższe poziomy testosteronu, szczególnie w grupie młodszych mężczyzn.
Dlaczego wyniki są sprzeczne?
Różnice w wynikach mogą wynikać z kilku czynników:
- Dawkowanie i częstotliwość: Ostre użycie może powodować tymczasowe zmiany, podczas gdy chroniczne użycie może prowadzić do adaptacji organizmu.
- Różnice indywidualne: Wiek, genetyka i ogólny stan zdrowia mogą wpływać na reakcję na THC.
- Metodologia badań: Różnice w wielkości próby, grupach kontrolnych i technikach pomiarowych mogą prowadzić do zróżnicowanych wniosków.
Na przykład, badania na zwierzętach, takie jak te na naczelnych, pokazały, że chroniczne użycie THC prowadzi do zmniejszenia rozmiaru jąder i obniżenia poziomu testosteronu, ale te wyniki nie zawsze przekładają się bezpośrednio na ludzi
Szczegółowa analiza badań
THC oddziałuje z układem endokannabinoidowym, który może wpływać na produkcję hormonów, w tym testosteronu. Testosteron jest produkowany głównie przez komórki Leydiga w jądrach i regulowany przez hormony przysadki, takie jak hormon luteinizujący (LH). Zwiększające się użycie marihuany, szczególnie wśród młodych mężczyzn, skłoniło naukowców do zbadania, czy THC może obniżać poziom testosteronu. Analiza dostępnych badań pokazuje, że wyniki są niejednoznaczne, co wymaga głębszego spojrzenia na różne aspekty, takie jak ostre vs. chroniczne użycie, dawka, a nawet różnice międzygatunkowe.
Badania sugerujące spadek poziomu testosteronu
Niektóre badania, szczególnie te starsze lub na zwierzętach, wskazują na potencjalny negatywny wpływ THC na poziom testosteronu:
- Badanie z Oregon Health & Science University (2022) na naczelnych wykazało, że codzienne podawanie THC przez 7 miesięcy prowadziło do zmniejszenia rozmiaru jąder o ponad 50% oraz znaczącego obniżenia poziomu testosteronu, z efektem zależnym od dawki.
- Ponowna analiza danych z lat 80. wykazała, że poziom testosteronu jest obniżony zarówno po wypaleniu jednego jointa, jak i po dożylnym podaniu THC, z czasem powrotu do normy wynoszącym co najmniej 24 godziny.
- Badanie na ponad 2000 niepłodnych mężczyzn wykazało, że użytkownicy marihuany mieli niższe poziomy testosteronu w osoczu w porównaniu do nieużytkowników, choć nie wpłynęło to na koncentrację ani ruchliwość plemników.
Kluczowe badania sugerujące spadek poziomu testosteronu:
| Badanie | Grupa badana | Kluczowe znalezisko | Uwagi |
|---|---|---|---|
| OHSU, 2022 | Naczelne (małpy) | >50% zmniejszenie rozmiaru jąder, niższy testosteron | Chroniczne użycie, zależność od dawki |
| ScienceDirect, reanaliza | Mężczyźni, dane istniejące | Obniżenie testosteronu po ostrym użyciu, powrót po 24h | Analiza symulacyjna, brak nowych danych klinicznych |
| Hims, badanie niepłodnych | >2000 niepłodnych mężczyzn | Niższe poziomy testosteronu u użytkowników marihuany | Brak wpływu na koncentrację i ruchliwość plemników |
Badania sugerujące brak wpływu lub wzrost
Inne badania, szczególnie te nowsze i na większych grupach, wskazują na brak znaczącego wpływu lub nawet wzrost poziomu testosteronu:
- Badanie oparte na danych NHANES (2011–2012) z 1577 mężczyzn nie wykazało różnicy w poziomie testosteronu między użytkownikami a nieużytkownikami, ale niedawni użytkownicy mieli nieco wyższe poziomy, szczególnie w grupie wiekowej 18–29 lat.
- Badanie z World Journal of Urology (2020) wykazało, że mężczyźni, którzy używali marihuany w ciągu ostatniego roku, mieli wyższe poziomy testosteronu, szczególnie przy użyciu co najmniej dwa lub trzy razy w miesiącu.
- Badanie ex vivo na tkance jądra dorosłego człowieka wykazało, że 48-godzinna lub 9-dniowa ekspozycja na THC i CBD nie miała wpływu na produkcję testosteronu.
Kluczowe badania sugerujące brak wpływu lub wzrost:
| Badanie | Grupa badana | Kluczowe znalezisko | Uwagi |
|---|---|---|---|
| NHANES 2011–2012 | 1577 mężczyzn | Wyższe poziomy testosteronu u niedawnych użytkowników | Szczególnie w grupie 18–29 lat, brak różnicy ogólnej |
| World Journal of Urology 2020 | Mężczyźni, użytkownicy marihuany | Wyższe poziomy testosteronu przy częstym użyciu w roku | Dostosowano do wieku, BMI, palenia tytoniu itp. |
| WJMHO, badanie ex vivo | Tkanka jądra człowieka | Brak wpływu na produkcję testosteronu po 48h/9d | Badanie ex vivo, nie odzwierciedla pełnej fizjologii |
Systematyczny przegląd i metaanaliza
Systematyczny przegląd i metaanaliza z 2021 roku (Belladelli et al.) przeanalizowały 9 badań z 4787 mężczyzn, z czego 1717 to użytkownicy konopi. Wyniki pokazały, że różnica w poziomie testosteronu między użytkownikami a nieużytkownikami była niewielka (SMD = -0.139, 95% CI: -0.413; 0.134, P = 0.318), co wskazuje na brak klinicznie znaczącego wpływu. Po wykluczeniu jednego badania (Kolodny et al.), SMD wynosił 0.0999 (P = 0.006), sugerując niewielki wzrost, ale efekt był bardzo mały.
Wyniki metaanalizy:
| Aspekt | Wynik |
|---|---|
| Liczba badań | 9, 4787 mężczyzn (1717 użytkowników) |
| Różnica w poziomie testosteronu (SMD) | -0.139 (95% CI: -0.413; 0.134, P = 0.318) |
| Heterogeniczność | Wysoka (I² = 87.22%) |
| Po wykluczeniu Kolodny et al. | SMD = 0.0999 (P = 0.006), I² = 13.20% |
| Wniosek | Brak klinicznie znaczącego wpływu |
Możliwe przyczyny rozbieżności
Różnice w wynikach mogą wynikać z:
- Częstotliwości i dawki: Ostre użycie może powodować tymczasowy spadek, podczas gdy chroniczne użycie może prowadzić do adaptacji.
- Różnic międzygatunkowych: Badania na zwierzętach, takie jak na naczelnych, pokazują większe efekty negatywne, które nie zawsze przekładają się na ludzi.
- Metodologii: Różnice w wielkości próby, grupach kontrolnych i technikach pomiarowych mogą wpływać na wyniki.
Na przykład, badanie na naczelnych wykazało dawkę-zależny spadek testosteronu przy chronicznym użyciu, ale było to przy dawkach odpowiadających ciężkiemu użyciu medycznemu marihuany u ludzi, co może nie odzwierciedlać typowych wzorców użycia.
Wnioski i zalecenia
Obecny stan wiedzy wskazuje, że wpływ THC na poziom testosteronu jest złożony i niejednoznaczny. Ostre użycie może tymczasowo obniżać poziom testosteronu, ale chroniczne użycie nie wydaje się mieć znaczącego klinicznego wpływu, a niektóre badania sugerują nawet wyższe poziomy u niedawnych użytkowników. Systematyczny przegląd sugeruje, że jakikolwiek efekt nie jest klinicznie istotny.
Dla osób używających marihuany, szczególnie tych planujących potomstwo lub dbających o zdrowie reprodukcyjne, warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza przy długotrwałym użyciu. Monitorowanie poziomu hormonów może pomóc ocenić indywidualny wpływ.
Ostateczne przemyślenia
Związek między THC a testosteronem wymaga dalszych badań, szczególnie na dużych grupach ludzi, aby lepiej zrozumieć długoterminowe efekty. Wraz z rosnącym rozpowszechnieniem marihuany, trwające badania będą kluczowe dla zdrowia hormonalnego.
