CBD, podobnie jak inne kannabinoidy konopne, działa na organizm człowieka za pośrednictwem układu endokannabinoidowego — aktywuje go i za jego pośrednictwem reguluje procesy zachodzące w innych układach organizmu. Receptory układu endokannabinoidowego rozsiane są po całym ciele, a celem jego działania jest utrzymywanie równowagi (homeostazy) organizmu.

Co to są kannabinoidy?

Kannabinoidy są grupą organicznych związków chemicznych o szczególnych właściwościach, które pozwalają im na regulowanie funkcjonowania receptorów kannabinoidowych znajdujących się w organizmie człowieka i innych ssaków. Receptory kannabinoidowe są elementem sieci nazywanej układem endokannabinoidowym (ESC, Endocannabinoid system). 

Kannabinoidy dzieli się na 3 grupy ze względu na ich pochodzenie:

1. endokannabinoidy: kannabinoidy, które są wytwarzane w organizmie człowieka,
2. fito kannabinoidy: kannabinoidy roślinne, np. kannabinoidy konopne,
3. kannabinoidy syntetyczne: związki chemiczne o podobnej budowie i działaniu do endokannabinoidów i fitokannabinoidów, są syntetyzowane przez człowieka.

Jak działają kannabinoidy na organizm człowieka?

Układ endokannabinoidowy, mimo że jego rola w organizmie jest niezwykle ważna, odkryty został niedawno. Dopiero w 1988 r. izraelski naukowiec, profesor Raphael Mechoulam, badając fitokannabinoidy konopne, zauważył, że w organizmach ssaków istnieje sieć receptorów, z którymi się łączą.  

Profesor Mechoulam poświęcił swoją karierę naukową zgłębianiu tajemnic, które wciąż kryją przez nauką konopie. Jako pierwszy, jeszcze w latach 60 XX w., wyizolował THC i CBD oraz dokonał ich mapowania. Raphael Mechoulam zmarł w marcu 2023 r. w wieku 92 lat.

Rola układu endokannabinoidowego w organizmie

Zespół badawczy izraelskiego naukowca odkrył, że układ ECS pełni kluczową rolę w utrzymywaniu homeostazy w organizmie. Reguluje m.in. pracę układu odpornościowego, wydzielniczego czy nerwowego. Jeśli układ endokannabinoidowy działa prawidłowo, jest w stanie wpływać na wiele innych procesów zachodzących w ciele. Na przykład regulować siłę i wpływać na adekwatność reakcji układu odpornościowego i, w zależności od sytuacji, zwiększać odporność na patogeny lub łagodzić objawy chorób autoimmunologicznych.

Zatem wpływając na układ ECS poprzez zażywanie CBD lub innych kannabinoidów konopnych, jesteśmy w stanie wpływać na inne procesy, np. hamować rozwój chorób. 

Budowa układu endokannabinoidowego:

• Receptory kannabinoidowe: 

Najlepiej zbadane i opisane zostały receptory kannabinoidowe CB1 i CB2. Pierwsze z nich występują najgęściej w mózgu, drugie – w układach odpornościowym i nerwowym.

• Endokannabinoidy: 

Kannabinoidy wytwarzane przez organizm człowieka, są odpowiedzialne za aktywację lub hamowanie receptorów CB1 i CB2.  Najważniejsze endokannabinoidy to AEA i 2AG.

• Enzymy:

Enzymy metaboliczne, które są odpowiedzialne za syntezę i degradację kannabinoidów.

Fito kannabinoidy konopne

Fitokannabinoidy, czyli roślinne kannabinoidy to rozpuszczalne w tłuszczach związkami chemiczne, które są produkowane przez rośliny, szczególnie z rodzaju Cannabis. W konopiach najwięcej kannabinoidów znajduje się w żeńskich kwiatach, w charakterystycznych włoskach wydzielających żywicę.

Obecnie badacze rozpoznali ok. 100 fitokannabinoidów konopnych. Najlepiej poznane to kannabinoidy to:

• 9-delta-tetrahydrokannabinol (THC),
• kannabidiol (CBD),
• kannabigerol (CBG), 
• kannabichromen (CBC),
• kannabinol (CBN),
• kwas kanabidiolowy (CBDA),
• tetrahydrokannabivarin (THCV),
• kwas tertahydrokannabinolowy (THCA).

W jakich chorobach można stosować CBD i inne kannabinoidy konopne?

Powyżej omówiliśmy sposób, w jaki CBD działa na organizm za pośrednictwem układu endokannabinoidowego. Rozumiejąc, że kannabinoidy regulują działanie ECS, który z kolei reguluje inne procesy w organizmie, łatwo domyślić się, że konopie mogą stanowić wartościowe wsparcie terapii wielu różnych chorób. 

Obecnie leki na bazie kannabinoidów konopnych są zatwierdzoną w różnych miejscach na świecie formą terapii w następujących chorobach:

• ciężka padaczka dziecięca i dorosłych (zespół Lennoxa-Gastaut),
• inne postaci epilepsji,
• skutki uboczne chemioterapii (m.in. mdłości, wymioty, brak apetytu, wyniszczenie organizmu, spadek masy ciała),
• zaburzenia odżywiania, anoreksja,
• ból neuropatyczny,
• inne rodzaje bólu,
• spastyczność,
• choroby zapalne jelit,
• zaburzenia nastroju,
• zaburzenia pamięci,
• zapalenia stawów,
• PTSD.

Cały czas trwają badania naukowe nad mechanizmem działania kannabinoidów konopnych w różnych procesach zachodzących w organizmie, np.: stanach zapalnych, spadkach odporności oraz w różnych chorobach, np.: endometriozie, chorobie Alzheimera, depresji, uzależnieniu od alkoholu chorobach skóry czy chorobach autoimmunologicznych. Z roku na rok wiedzy na temat kannabinoidów konopnych przybywa, a badania coraz częściej wchodzą w fazę kliniczną, pozwalającą na obserwację działania leków na bazie konopi na pacjentów i pacjentki oraz ustalanie najskuteczniejszego dawkowania kannabinoidów i sposobu ich podania.