Die American Society of Clinical Oncology hat neue Leitlinien für die Verwendung von Cannabinoiden bei Erwachsenen mit Krebs veröffentlicht. Sie basieren auf den aktuellen wissenschaftlichen Erkenntnissen über das Potenzial der Verwendung von Cannabis- und Hanfextrakten in der Krebstherapie. Werfen wir einen Blick auf einige der in den ASCO-Leitlinien angesprochenen Themen.

Medyczne konopie i ekstrakty z konopi w onkologii – wytyczne

13 marca 2024 r. ASCO (Amerykańskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej) opublikowało wytyczne dotyczące stosowania konopi i wyizolowanych kannabinoidów konopnych przez dorosłe osoby z chorobą nowotworową. 

Wytyczne zostały opracowane przez naukowców i lekarzy onkologów na podstawie danych zebranych w systematycznym, kilku etapowym przeglądzie literatury naukowej. W analizie literatury wzięto pod uwagę zarówno syntetyczne kannabinoidy, ekstrakty zawierające pojedyncze kannabinoidy konopne lub ich kombinacje, jak i produkty konopne full spectrum, w tym medyczny susz konopny. 

Wytyczne ASCO omawiają dowody naukowe dotyczące skuteczności konopi jako:

• terapii przeciwnowotworowej
• metody zarządzania objawami choroby nowotworowej
• skutkami ubocznymi leczenia onkologicznego. 

Według autorów wytycznych, przy obecnym stanie wiedzy naukowej, stosowanie konopi i kannabinoidów w leczeniu onkologicznym nie powinno wykraczać poza leczenie wymiotów i nudności po chemioterapii według przyjętych już schematów oraz niektórych innych dolegliwości towarzyszących nowotworom i ich konwencjonalnym leczeniu. 

Zdaniem autorów wytycznych, nie ma obecnie wystarczających dowodów naukowych na to, że konopie leczą nowotwory i nie powinno się traktować ich jako niezależnej formy terapii, chyba, że chodzi o udział pacjenta/ki w badaniu klinicznym. Badacze podkreślają potrzebę prowadzenia dalszych badań nad konopiami i/lub kannabinoidami.

Wytyczne ASCO – konopie w onkologii, Q&A

W związku z dużym zainteresowaniem wytycznymi, ASCO opublikowało również sekcję Q&A, w której zamieszczone są odpowiedzi na kilka pytań, które mają ułatwić lekarzom edukację pacjentów, a samym chorującym pomagać w zachowaniu bezpieczeństwa podczas  stosowania konopi na własną rękę. 

Pytanie 1: Czy lekarze nie powinni rozmawiać z dorosłymi pacjentami/kami onkologicznymi o medycznych konopiach?

Według autorów wytycznych jest wprost przeciwnie – pytanie o używanie wyrobów konopnych powinno padać w każdym wywiadzie lekarskim. Dane sugerują, że 20-40% osób z nowotworami w USA używa konopi. 

W związku z tym bycie na bieżąco z tym jakie dawki kannabinoidów przyjmują pacjenci/tki rozpoczynający/e konwencjonalną terapię przeciwnowotworową jest bardzo ważne. Pełne wytyczne zawierają sugestie dotyczące pobierania historii stosowania konopi i/lub kannabinoidów.

Pytanie 2: Czy używanie konopi z THC przez pacjentów/ki onkologiczne obarczone jest jakimś ryzykiem?  

W wytycznych czytamy, że skutki uboczne produktów opartych na tetrahydrokannabinolu (THC) obejmują zawroty głowy, łagodne zamieszanie, suchość w ustach i zmęczenie. Poważniejsze skutki uboczne obejmują spadki ciśnienia przy zmianie pozycji ciała (Ortostatyczna hipotensja), ciężkie zamieszanie i wysoki poziom lęku. 

Autorzy zwracają uwagę, że te skutki uboczne mogą być niebezpieczne dla osób starszych, osłabionych przez chorobę, i tych, które nie mają wykształconej tolerancji na THC. 

Pytanie 3: Czy sposób podania ma wpływ na działanie konopi z THC?

Autorzy odpowiadają twierdząco. Efekt działania produktów konopnych z THC spalanych lub waporyzowanych występują w ciągu sekund/minut i trwają 2-3 godziny. Dotyczy to również efektu przychoaktywnego. Z kolei w przypadku podania doustnego, czas oczekiwania na pojawienie się efektów wydłuża się do 30 min.- 2 godz., a efekt może utrzymać się aż do 5-8 godz. 

Te różnice mogą mieć istotne znaczenie dla szybkości i stopnia łagodzenia objawów choroby oraz dla samopoczucia i bezpieczeństwa stosujących. Dorośli z nowotworem, którzy po raz pierwszy stosują doustne produkty konopne powinni zdawać sobie sprawę, że czas oczekiwania na działanie może być dłuższy i powstrzymać się od zbyt szybkiego przyjmowania kolejnych dawek.

Pytanie 4: Czy konopie i kannabinoidy wchodzą w interakcje z standardowymi lekami i terapiami stosowanymi w leczeniu nowotworów?

W odpowiedzi ASCO czytamy, że tak, interakcje między lekami a konopiami mogą wystąpić w terapii nowotworów. 

Wstępne dane obserwacyjne sugerują, że wyniki kliniczne mogą się pogarszać u osób, które jednocześnie otrzymują immunoterapię  i stosują duże ilości konopi  (immunoterapia to terapia wykorzystująca układ odpornościowy organizmu, której celem jest stymulowanie, regulacja lub wzmocnienie reakcji immunologicznych organizmu w celu zwalczania nowotworów lub innych chorób). 

Duże badania z udziałem ludzi sugerują, że kannabinoidy konopne modulują działanie układu odpornościowego, dlatego mogą pogarszać wyniki immunoterapii, która ma osiągać podobny cel działając w inny sposób.

Dodatkowo, odwracalne podwyższenie enzymów wątrobowych mogą wystąpić przy stosowaniu produktów zawierających  CBD, jeśli są stosowane w dziennych dawkach 300 mg lub więcej. Dlatego lekarze powinni specjalnie pytać dorosłych z nowotworem o stosowanie CBD i informować ich o tym potencjalnym ryzyku, zwłaszcza gdy terapia przeciwnowotworowa wiąże się z hepatotoksycznością (możliwością zaburzenia pracy wątroby lub jej uszkodzenia).

Pytanie 5: Czy konopie powinny być stosowane w celu leczenia nowotworów?

Według wytycznych – jeszcze nie, nie ma obecnie wystarczających danych naukowych, które potwierdzałyby ich skuteczność jako oddzielnej formy terapii nowotworów u ludzi. Dlatego konopie powinny być w tej chwili stosowane w onkologii jedynie jako środek łagodzący niektóre objawy związane z standardowym leczeniem onkologicznym.

Autorzy wytycznych ASCO podkreślają, że ich stanowisko odnosi się do obecnego stanu wiedzy naukowej i może się zmienić wobec nowych dowodów. Podstawową rekomendacją dla lekarzy jest otwartość na rozmowę o samodzielnym stosowaniu kannabinoidów przez pacjentów, brak oceniania i szczere komunikowanie potencjalnego ryzyka, bieżące śledzenie przyjmowanych przez pacjentów dawek i rodzajów produktów konopnych. To wszystko ma składać się na większe bezpieczeństwo terapii onkologicznej.