W ciągu ostatniej dekady opublikowane zostały ponad 32 tysiące badań nad medycznym zastosowaniem kannabinoidów konopnych, w tym po 4 tysiące rocznie w 2021, 2022 i 2023 roku – wynika z raportu NORML.
O konopiach wiemy coraz więcej, coraz lepiej rozumiemy mechanizm ich działania w różnych przypadkach, co z kolei sprawia, że ich stosowanie staje się coraz bezpieczniejsze. Dowiedz się czego dotyczy większość badań nad medyczną marihuaną.
Medyczne konopie – coraz więcej wiemy
“Zainteresowanie naukowców badaniem konopi wzrosło w ostatnich latach, podobnie jak ich zrozumienie rośliny, jej aktywnych składników, mechanizmów działania oraz ich wpływu zarówno na użytkowników/czki, jak i na całe społeczeństwo” – powiedział zastępca dyrektora NORML (amerykańskiej organizacji promującej wiedzę o marihuanie i dążącej do jej pełnej legalizacji), Paul Armentano.
W ciągu ostatniej dekady nastąpił znaczący wzrost zainteresowania naukowym badaniem konopi – od początku 2013 r. naukowcy opublikowali ponad 32 000 artykułów na temat tej rośliny. Większość badań dotyczy terapeutycznych właściwości marihuany, następne w kolejności są prace dotyczące realnych, mierzalnych konsekwencji legalizacji marihuany dla społeczeństwa.
Na dzień dzisiejszy, baza naukowa PubMed.gov cytuje ponad 45 900 naukowych artykułów na temat marihuany sięgających roku 1840. Jak można łatwo zauważyć, ostatnie dziesięciolecie to prawdziwy boom badań nad konopiami – w latach 2013-2023 powstało aż 70% artykułów naukowych na ich temat.
Czego dotyczą badania nad marihuaną?
W miarę rozwoju badań klinicznych nad terapeutyczną wartością kannabinoidów, wzrasta także zrozumienie mechanizmu ich działania w przypadku różnych chorób. W latach 70., 80. i 90. głównie badano możliwość stosowania medycznej marihuany w celu tymczasowego łagodzenia różnych objawów.
Przykładowo, chodziło o zastosowanie medycznej marihuany dla łagodzenia nudności wywołanych chemiterapią u pacjentów/ek onkologicznych czy bólu związanego z różnymi urazami i dolegliwościami. Obecnie większy nacisk kładziony jest na potencjał kannabinoidów konopnych w modulacji chorób, a zatem ich bardziej całościowy i długotrwały wpływ na ludzki organizm.
Choroby autoimmunologiczne a konopie
Tematem, na którym skupia się wiele nowszych badań są choroby autoimmunologiczne. Badana jest zdolność kannabinoidów konopnych do modulacji pracy układu odpornościowego i łagodzenia stanów zapalnych.
Przykłady chorób autoimmunologicznych, którym poświęcana jest uwaga, to m.in.: stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna czy choroba Hashimoto. Intensywnie badane jest także zastosowanie kannabinoidów konopnych w chorobach i zaburzeniach neurologicznych, np. chorobie Alzheimera i stwardnieniu zanikowym bocznym.
Konopie a nowotwory
Badacze zajmują się również przeciwnowotworowym działaniem kannabinoidów konopnych. Rosnące zbiory danych przedklinicznych (pochodzące z badań przeprowadzonych na hodowlach komórkowych, wyizolowanych narządach i na zwierzętach) wykazują, że kannabinoidy mogą ograniczać rozprzestrzenianie się określonych komórek nowotworowych poprzez apoptozę (programowaną śmierć komórkową) oraz poprzez hamowanie angiogenezy (tworzenie się nowych naczyń krwionośnych).
Przeciwbólowe działanie konopi
Naukowcy również eksplorują także zastosowanie konopi jako alternatywy w celu redukcji szkód. Dziesiątki badań poświęcono możliwości zastąpienia silnych leków przeciwbólowych (przede wszystkim opioidów) marihuaną albo możliwości włączenia marihuany do terapii przeciwbólowej w celu zmniejszenia dawek innych leków. Zdaje się to szczególnie ważnym zagadnieniem, szczególnie wobec kryzysu opioidowego, który wciąż trwa w Stanach Zjednoczonych.
Bezpieczeństwo to atut terapii konopnej
Kannabinoidy konopne mają pozytywny bilans bezpieczeństwa w porównaniu z konwencjonalnymi lekami recepturowymi. Co ważne, spożycie marihuany – bez względu na ilość lub moc – nie może wywołać śmiertelnego przedawkowania.
Stosowanie marihuany w celach terapeutycznych również rzadko wiąże się z poważnymi skutkami ubocznymi. Przegląd danych z badań klinicznych przeprowadzonych w ciągu 40 lat (1968-2008) nie wykazał wysokiej częstotliwości poważnych zdarzeń niepożądanych związanych z używaniem medycznych kannabinoidów.
Mimo bezpieczeństwa stosowania w większości przypadków, nie należy zapominać, że aktywne składniki konopi mogą powodować różnorodne efekty fizjologiczne i psychologiczne.
W rezultacie, niektóre grupy społeczne mogą być bardziej narażone na ryzyko związane z używaniem konopi, w szczególności odmian zawierających psychoaktywne THC. Są to np. nastolatki, kobiety w ciąży, osoby doświadczające stanów psychotycznych lub obciążone ryzykiem zaburzeń psychotycznych.
Pacjenci/tki z historią zaburzeń sercowo-naczyniowych, chorób serca lub udaru też mogą być narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia skutków ubocznych działania konopi, zwłaszcza jeśli spożywają ją w postaci palonej. Tak jak w przypadku każdego leku na receptę, podjęcie decyzji o medycznym stosowaniu marihuany wymaga konsultacji z lekarzem.
Jeśli trend badawczy się utrzyma, medyczna marihuana w najbliższych latach będzie wciąż zyskiwać na popularności, a jej mechanizmy działania zostaną jeszcze lepiej poznane i opisane. To z kolei pozwoli precyzyjnie dobierać dawki i skład chemiczny suszu do potrzeb konkretnych osób i ograniczyć (i tak minimalne) ryzyko jej stosowania.
