Researchers from Friedrich Schiller University in Jena, in collaboration with researchers from Italy, Austria and the US, have identified the mechanism of anti-inflammatory action of hemp cannabinoids. The anti-inflammatory properties of cannabidiol and other hemp cannabinoids had already been observed in scientific studies, but only now have researchers clarified the exact mode of action of these compounds on the immune system. 

Przeciwzapalne działanie CBD

W artykule opublikowanym 29 sierpnia 2023 r. w czasopiśmie Cell Chemical Biology naukowcy z Uniwersytetu w Jenie opisują wyniki badań nad mechanizmem przeciwzapalnego działania konopi. Z poprzednich badań wiadomo już było, że kannabinoidy konopne, w tym CBD, wykazują takie działanie, jednak dokładna przyczyna nie była jasna.

CBD hamuje reakcję prozapalną i aktywuje reakcję przeciwzapalną

Naukowcy badali, jak różne kannabinoidy, w tym CBD i psychoaktywne THC, wpływają na ludzkie komórki immunologiczne. Stwierdzili, że wszystkie badane związki hamują tworzenie się prozapalnych substancji przekaźnikowych w komórkach, jednocześnie aktywując produkcję substancji łagodzących stany zapalne.

Okazało się, że CBD indukuje zmianę w komórkach odpornościowych i przełącza reakcję prozapalną na reakcję hamującą stan zapalny. Naukowcom udało się ustalić, że CBD aktywuje enzym 15-lipoksygenazę-1, który uruchamia produkcję substancji przekaźnikowych wyciszających stany zapalne. 

W podsumowaniu artykułu naukowcy piszą, że: “przełączenie produkcji substancji prozapalnych w komórkach na produkcję substancji przeciwzapalnych jest prawdopodobnym sposobem działania CBD i obiecującą strategią leczenia stanów zapalnych”.

Wyniki badań na zwierzętach 

Wyniki uzyskane na hodowlach komórkowych udało się potwierdzić in vivo w badaniu na myszach. W dłuższej perspektywie, wyniki mogą zaowocować nowymi strategiami terapeutycznymi w leczeniu chorób wiążących się ze stanami zapalnymi, m.in. chorób autoimmunologicznych. 

Mniej skutów ubocznych

Leczenie niepsychoaktywnym CBD rozwiązuje dodatkowo problem skutków ubocznych (np. w postaci codziennego poczucia odurzenia u pacjentów/ek w trakcie terapii), z którymi trzeba się liczyć w przypadku leków konopnych zawierających THC.

Układ endokannabinoidowy, konopie a układ odpornościowy – wcześniejsze badania

Budowa i funkcje układu endokannabinoidowego

Układ endokannabinoidowy (ECS) jest złożonym systemem obejmującym całe ciało człowieka, który, najogólniej mówiąc, odpowiada za utrzymanie równowagi organizmu (homeostazy). 

Składa się z trzech podstawowych elementów: 

• endokannabinoidów AEA i 2-AG, czyli substancji wytwarzanych przez ludzki organizm, które mają budowę analogiczną do kannabinoidów występujących w konopiach,
• rozsianych po całym ciele receptorów CB1 i CB2, które łączą się z endokannabinoidami i kannabinoidami konopnymi,
• enzymów (hydrolaza amidu kwasu tłuszczowego i kwasowa lipaza monoacyloglicerolowa) odpowiadających za rozkład endokannabinoidów, które już wykonały swoje zadanie.

Receptory układu endokannabinoidowego pośredniczą w oddziaływaniu konopi na układ odpornościowy. Można powiedzieć, że kannabinoidy konopne THC i CBD zastępują endokannabinoidy w aktywizacji układu odpornościowego i modulacji jego działania. 

Przeciwzapalne działanie CBD – badania

Jedna z analiz badań wykazała, że układ endokannabinoidowy odgrywa ważną rolę w procesie regeneracji narządów, w którym biorą udział komórki macierzyste. Badacze udowodnili, że receptory układu endokannabinoidowego CB2 biorą udział w odbudowywaniu poziomu limfocytów u pacjentów po przeszczepie szpiku kostnego oraz zatrzymywaniu w szpiku kostnym limfocytów B odpowiedzialnych za produkcję przeciwciał – np. do walki z patogenami.

Ten sam receptor CB2 bierze także udział w procesie mobilizacji jednej z grup białych krwinek (neutrofili) do obrony organizmu przed bakteriami. Inne badanie opisane we wspomnianej analizie wykazało, że AEA (endokannabinoid produkowany przez organizm) aktywuje odpowiedź immunologiczną na chorobotwórcze antygeny pojawiające się w komórkach. Z kolei 2-AG (drugi endokannabinoid), który badany był w modelach zwierzęcych, uczestniczy w modulacji stanów zapalnych przy pomocy limfocytów T i B.

W 2020 roku opublikowana została analiza badań, z której wynika, że CBD hamuje reakcję zapalną. Jedna z teorii głosi, że CBD może powodować degradację nieprawidłowo działających komórek immunologicznych w celu ochrony organizmu przed nadmiernymi reakcjami zapalnymi. Zdolność kannabinoidów konopnych do zatrzymywania lub zwalniania reakcji immunologicznej może być wykorzystywana w leczeniu chorób, w których układ odpornościowy jest rozregulowany. 

To nie jedyna konopna wiadomość zza naszej zachodniej granicy. W pod koniec sierpnia 2023 rząd federalny Niemiec podjął decyzję o depenalizacji nabywania i posiadania niewielkich ilości konopi indyjskich. Pojawiają się głosy, że to już prosta droga do pełnej legalizacji sprzedaży, nabywania i posiadania rekreacyjnej marihuany w Niemczech. Przypomnijmy, że medyczna marihuana jest w tym kraju legalnym lekiem na receptę od 2017 r.