Badania nad zastosowaniem kannabinoidów konopnych, m.in. CBD, u osób z chorobą Alzheimera pokazują, że mogą one spowolnić postęp choroby, poprawiać zdolności poznawcze oraz samopoczucie pacjentów i pacjentek.

Choroba Alzheimera – co to jest?

Choroba Alzheimera to choroba demencyjna, zaliczana do chorób neurodegeneracyjnych mózgu. Według danych WHO, w 2023 roku na demencję cierpi 55 milionów osób na świecie. Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia u osób powyżej 65 roku życia (60-70% przypadków demencji).

Choroba Alzheimera nadal jest chorobą postępującą i nieuleczalną. Polega na tym, że w mózgu odkładają się białka (peptydy beta-amyloidu), które zaburzają funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Obecność tych białek prowadzi do tworzenia się zatorów, które uniemożliwiają komunikację między neuronami i przekazywanie substancji odżywczych, co skutkuje degradacją komórek nerwowych.

Choroba Alzheimera a pamięć

Przechowywanie wspomnień jest możliwe dzięki komórkom nerwowym mózgu, które za pomocą sygnałów elektrycznych i chemicznych przekazują i przetwarzają informacje. Naukowcy przyjmują, że za gromadzenie wspomnień w mózgu odpowiadają płaty skroniowe.

To właśnie tam zaczyna się w chorobie Alzheimera proces degradacji neuronów. Zanim wystąpią pierwsze objawy, proces ten może trwać latami. Zmiany w mózgu w chorobie Alzheimera rozprzestrzeniają się według wzoru, co pozwala lekarzom określić zaawansowanie choroby.

Przyczyny powstawania choroby Alzheimera

Nie ma jak dotąd jednoznacznego wyjaśnienia dlaczego niektórzy ludzie chorują na chorobę Alzheimera. Naukowcy przyjmują, że za powstawanie choroby odpowiadają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe oraz behawioralne (styl życia, dieta, używki).

Choroba Alzheimera ma charakter dziedziczny w około 10-15% przypadków. U pacjentów/ek, w których rodzinach demencja występowała, objawy mogą zacząć rozwijać się wcześniej (30-40 rok życia).

Objawy Choroby Alzheimera

Osoby, u których rozwija się choroba, w pierwszej kolejności obserwują zaniki pamięci. Nie chodzi o zwykłe zapominanie – to zdarza się każdemu, ale o ciągłe, stale pogłębiające się problemy z pamięcią, które zagarniają coraz większe obszary życia. Z czasem uniemożliwiają chorującym samodzielne życie i funkcjonowanie.

Do wczesnych objawów choroby Alzheimera należą trudności z przywoływaniem świeżych wspomnień (niedawno odbyte rozmowy, ostatnie wydarzenia). Początkowo, osoby chorujące mają ich świadomość, starają się je nawet ukrywać przed otoczeniem, które orientuje się, kiedy problemy stają się poważniejsze.

W chorobie Alzheimera zachodzą zmiany w mózgu, które prowadzą do problemów z:

- pamięcią: wielokrotne powtarzanie tych samych zdań/pytań, zapominanie o ostatnich wydarzeniach, w których osoba brała udział, przekładanie przedmiotów i zostawianie ich w zaskakujących miejscach, gubienie się w znanej okolicy;

myśleniem i wyciąganiem wniosków: problemy z koncentracją i myśleniem abstrakcyjnym, problem z ubieraniem myśli w słowa, wyrażaniem potrzeb, prowadzeniem rozmowy;

planowaniem i wykonywaniem czynności: w miarę rozwoju choroby, rutynowe, codzienne czynności zajmują osobom chorym coraz więcej czasu, aż w końcu nie są one w stanie zaplanować sekwencji czynności, która jest potrzebna do osiągnięcia jakiegoś efektu;

oceną sytuacji i podejmowaniem decyzji: trudności społeczne, zachowanie odbiegające od społecznej normy, zachowanie nieadekwatne do sytuacji, np. trudność w doborze stroju do pogody;

kontrolowaniem emocji: uszkodzenia w mózgu wpływają na nastrój chorujących osób, zmieniają ich osobowość, mogą pojawiać się stany depresyjne, niekontrolowane napady złości i agresji, apatia, drażliwość, urojenia.

Leczenie choroby Alzheimera

Jak dotąd nie ma terapii, dzięki której możliwe byłoby cofnięcie zmian zachodzących w mózgu w chorobie Alzheimera. Są natomiast leki i metody terapeutyczne, które pozwalają na spowolnienie postępu choroby i łagodzenie objawów.

Chorującycm na Alzheimera zalecane są m.in. leki stymulujące produkcję acetyloholiny – neuroprzekaźnika odpowiadającego za uczenie się i zapamiętywanie. Inna grupa leków, która reguluje poziom glutaminianu – neuroprzekaźnika odpowiadającego za uczenie się. Leczeniem farmakologicznym choroby Alzheimera zajmuje się neurolog.

Pacjentom i pacjentkom z demencją zaleca się także psychoterapię, która może wspierać zdolności poznawcze i podnosić poziom życia chorujących.

CBD jako wsparcie leczenia choroby Alzheimera

Kannabinoidy konopne, w tym CBD, mogą być wsparciem leczenia osób chorujących na Alzheimera na kilku płaszczyznach:

Badania wskazują, że CBD ma potencjał terapeutyczny w chorobie Alzheimera. Kannabidiol ma właściwości przeciwzapalne, również w obrębie układu nerwowego.
CBD wykazuje działanie neuroprotekcyjne i zwiększające żywotność komórek mózgowych. W badaniach na myszach wykazano, że CBD może zwiększać zdolność mózgu do regeneracji.
Badania przeprowadzone na myszach pokazują, że CBD mogą poprawiać funkcje poznawcze na wczesnych etapach choroby, poprzez regulację działania białek w mózgu i ograniczenie procesu tworzenia się zatorów. Planowane są dalsze badania w tym zakresie.
CBD może działać przeciwlękowo, regulować nastrój pacjentek i pacjentów, ułatwiać zasypianie, zmniejszać poziom pobudzenia i niepokoju.

Naukowcy są zgodni co do tego, że potrzebne są dalsze badania naukowe nad wykorzystaniem kannabinoidów konopnych w leczeniu choroby Alzheimera, ponieważ wykazują one potencjał terapeutyczny.